Otizmli Çocuklar için Tuvalet Eğitimi

Yapılandırılmış Eğitim (Teacch) Yaklaşımıyla

“OTİZMLİ ÇOCUKLAR İÇİN TUVALET EĞİTİMİ”

Pek çok otizmli çocuğa tuvalet eğitimi kazandırmak zordur. Ebeveynler ve eğitimciler çocuklara bağımsız tuvalet becerisini kazandırmak üzere pek çok yol denerler. Bir çocukta işe yarayan bir yöntem diğer çocukta işe yaramayabilir. Teacch’in çocuğun bu beceriyi kazanması konusunda en önemli önerisi; duruma, otizmli çocuğun bakış açısından bakabilmek ve çocuğun ondan ne beklendiğini tam olarak anlaması için görsel yardımlardan yararlanmaktır.
Çocuğun bakış açısı
Normal gelişen bir çocuk için bile, tuvalet eğitimi kazandırılması oldukça zor bir beceridir. Çocuk, vücudu üzerinde kontrolünü sağlamaya başladığında ve buna dair farkındalığı geliştiğinde bile, hâlâ sosyal faktörler gibi birtakım faktörler devrededir. Küçük çocuklar tuvalet eğitimi kazanmak için istek duymazlar. Daha çok ebeveynleri memnun etmek ve “artık kocaman oldun” söylemlerini duymak için motive olurlar. Bu sosyal motivasyon, tuvalet eğitimi için kritik bir faktördür.
Otizmin özellikleri tuvalet eğitimini nasıl etkiler?
1. Çocuğun karşılıklı sosyal ilişkileri anlama ve bundan zevk alma konusunda yaşadığı güçlükler, bu süreçle doğrudan ilişkilidir. 2-3 yaşındaki çocuklar “büyüdüm” diye gururlanırken ve ebeveynlerini mutlu ettiklerini düşünürken, bu tarz bir motivasyon otizmli çocukta görülmez.
2. Dili anlama ve taklit etmede yaşadıkları güçlükleri göz önünde bulundurduğumuzda, otizmli bir çocuğun tuvalette “kendisinden ne yapmasını beklediğimizi” anlamaması doğaldır.
3. Otizmli çocuk bilgiyi organize etme ve sıraya koymada güçlük yaşar; bu yüzden tuvalette yapması gerekenlere odaklanması onun için gerçekten çok zordur.
4. Rutinlerdeki değişiklikleri kabullenme konusundaki güçlükleri, tuvalet eğitimini de kazanılması zor bir beceri haline getirir. 3-4 ya da 6 yıl boyunca bez bağlanan çocuk oldukça katı bir rutine sahip olmuştur. Bu nedenle, bez değiştirmede alışılmış olan rutinin neresinde değişiklik yapmak gerektiğine karar vermek zordur.
5. Otizmi olan çocuk duyusal bilgiyi bütünleştirmede ve vücut uyarımlarıyla günlük aktiviteleri arasındaki ilişkiyi kurmada da zorluk yaşar. Bu yüzden vücudunun “tuvalet ihtiyacına” dair verdiği sinyalleri algılaması da kolay olmaz. Sonuçtan duyusal uyarım da sağlayabilir, örneğin dışkı bulaştırmak oldukça yaygın olan bir davranıştır. Ya da bazen çocuk “sifon sesi, yankı, hızlı akan su, içinde yuvarlak bir delik olan ve deliğin içinde de su bulunan sandalye tipinde bir şeyden (oturak) de” kaçınabilir. Göz önünde bulundurulması gereken bir başka konu da giysilerinin çıkarılmasıyla vücudunda meydana gelen ısı farklılığının abartılı uyarımları tetikleyebilme olasılığıdır….

Otizmli Çocuklarda Tuvalet Eğitimi broşürünün tamamını buradan görüntüleyebilir, indirebilirsiniz.